Lange tijd heerste er onder neurowetenschappers de opvatting dat er in het brein in rust niets noemenswaardigs gebeurt. Uit recent onderzoek blijkt echter dat het brein voortdurend actief is, ook als je aan het dagdromen bent, slapend in bed ligt of onder narcose bent. Sterker nog: het brein verkwanselt de meeste energie aan niets doen.

Promo ‘Het geheime leven van het brein’ from NTR/VPRO on Vimeo.

default brein

Die voortdurende achtergrondactiviteit blijkt plaats te vinden in een aantal wel omschreven hersengebieden, die bij elkaar het default brein worden genoemd. Sommige wetenschappers noemen het zelfs een nieuw orgaan in het brein. Dat zogeheten rustbrein zou onder meer een kritische rol spelen bij het plannen van toekomstige activiteiten, en het verwerken van herinneringen. Daarnaast zijn er vermoedens dat ziektes als Alzheimer, schizofrenie, depressie, ADHD en autisme te maken hebben met een afwijkende bedrading in deze hersengebieden. Een paradigmaverschuiving, aldus Marcus Raichle (Washington State University St Louis), de ontdekker van het rustbrein.

mindfulness

Meditatie wordt steeds populairder, met name de verwesterde variant Mindfulness. Ook in de wetenschap stort zich op Mindfulness, men wil weten of het werkelijk effect heeft op ons brein. Onderzoek van Anne Speckens, hoogleraar psychiatrie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, wees uit dat een therapie gebaseerd op Mindfulness een goede behandeling kan zijn voor ernstige depressie. Speckens denkt dat meditatie mogelijk zelfs een alternatief kan zijn voor anti-depressiva.

Paul Smit