Slapen is een periode van rust. Baby’s slapen gemiddeld 17 uur per dag en een volwassene ongeveer 8 uur. Ook ben je vrijwel inactief tijdens je slaap, toch gebeurt er best veel in je hersenen.
Om te meten wat er in je hersenen gebeurt tijdens het slapen wordt er gebruik gemaakt van een EEG om de hersengolven te registreren. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van een EOG die de oogbewegingen registreert. Uit deze metingen is gebleken dat er tijdens je slaap 4 verschillende fases zijn waarin je hersenen zich kunnen bevinden. Deze fases; N1, N2, N3 en REM heb elk hun kenmerkend patroon van hersengolven.
De N fases (Non-REM) kenmerken zich allemaal door de afwezigheid van dromen. N1 is te herkennen aan de zogenaamde alpha-golven met een frequentie tussen de 8 en 13Hz (op het moment dat je nog wakker bent), en de theta-golven met een frequentie tussen de 4 en 7Hz. In deze fase voel je jezelf weg suffen en sta je op het punt om in slaap te vallen. Daarnaast wordt je ademhaling langzamer en gaat je hart rustiger kloppen. En ondanks dat je weinig beweegt kun je wel kleine spiertrekjes voelen.
In N2 begint eigenlijk het echte slapen. Je wordt je steeds minder bewust van je omgeving en gaat steeds dieper slapen. Tijdens N2 zijn er zogenaamde ‘sleep spindles’ te zien op de EEG, die aantonen dat N2 is begonnen. Dit zijn kort durende uitspattinkjes van hersenactiviteit tussen de 12 en 14Hz die ongeveer een halve seconde duren. Ze zijn het gevolg van een interactie tussen de thalamus en de cortex. Sommige onderzoekers denken dat deze hersenactiviteit te maken heeft met het consolideren van herinneringen. Daarnaast zijn er K-complexen aanwezig die op de EEG te zien zijn als één grote positieve en negatieve uitwijking.
Tijdens N3 zijn er delta-golven aanwezig met een frequentie tussen de 0.5 en 2Hz. Dit is de fase waarin je het diepste slaapt. Dit is ook de fase waarin slaapstoornissen zoals bijvoorbeeld slaapwandelen plaatsvinden.
De REM (Rapid Eye Movement) slaap is de fase waarin je ogen snelle bewegingen maken en waarin je droomt. In deze fase komen de hersengolven overeen met die je ook hebt op het moment dat je wakker bent. Echter, omdat je spieren in deze fase zijn verlamd zul je het geen wat je in je droom meemaakt niet tijdens je slaap echt uitoefenen. Ongeveer 25% van je slaap bestaat uit REM slaap.
Deze fases wisselen elkaar op regelmatige wijze af. Het begint altijd met N1, N2, N3 en daarna weer terug naar N2 om vervolgens de REM slaap in te gaan. Deze cyclus herhaald zich een paar keer per nacht, maar aan het begin van de nacht is er meer N3 en aan het einde van de nacht en vlak voor ontwaken meer REM.
Eigenlijk is het dus nog best een drukke boel in je hersenen terwijl je ligt te slapen!